Dziki królik - Oryctolagus cuniculus

Dziki królik - Oryctolagus cuniculus (Linnaeus, 1758)
Rząd: Zającokształtne - Lagomorpha
Rodzina: Zającowate - Leporidae


Opis: Królik jest mniejszy od zająca. Budowę ma masywną, głowę stosunkowo dużą. Uszy ma stale stojące i krótsze od głowy. Czubki uszu są czarne, zaokrąglone. Oczy są duże, tęczówka ciemnobrązowa. Przednie kończyny są przystosowane do grzebania. Sierść gładko ułożona do tyłu. Ubarwienie sierści zmienne. Grzbiet i boki szarobrązowe, rzadziej szarożółte, kończyny żółtorude. Brzuszna strona ciała przeważnie biała, wyraźnie odcina się od grzbietowej.
Wzór zębowy królika jest następujący:2 0 3 3/1 0 2 3.

Występowanie: Ojczyzną królika jest południowo-zachodnia Europa, przede wszystkim Hiszpania. Zaaklimatyzował się w wielu innych krajach na północ od Alp i obecnie występuje w całej południowej i środkowej Europie. Introdukowany został na inne kontynenty: licznie występuje w Australii i Nowej Zelandii, sporadycznie w Ameryce Północnej i Południowej. W Polsce przebiega wschodnia granica zasięgu królika w Europie. Na teren Polski został sprowadzony w 60 latach XIX w. i wypuszczony na Śląsku, a później również w innych regionach zachodniej Polski, co doprowadziło do powstania zwartego areału jego osiedlenia. Na południu nie występuje w Sudetach Wschodnich i wschodniej części Beskidu Zachodniego.

Biotop: Królik żyje na brzegach lasów, w młodnikach sosnowych, na zboczach parowów, w dolinach rzecznych, w pobliżu pastwisk, zrębów lub nieużytków. Spotkać go można coraz częściej w okolicach zaludnionych, w sadach, .parkach i w składach drewna. Unika wzniesień powyżej 600 m n.p.m. Osiedla się na glebach luźnych, o podłożu piaszczystym lub wapiennym. Wymaga nagiej ziemi lub pokrytej darnią.

Pokarm: Żeruje zwykle o zmierzchu i nad ranem. Zjada wiele roślin, najchętniej drobniutkie rośliny przy samej ziemi. Ulubionym żerowiskiem są intensywnie użytkowane pastwiska, pożarzyska, mrozowiska i inne powierzchnie pokryte drobniutką roślinnością. Chętnie żeruje na obrzeżach lasu, gdzie oprócz roślin zielnych zjada korę i pędy drzew i krzewów. Zimą żywi się suchymi trawami, bulwami roślin, korzonkami oraz korą i pędami krzewów i drzew. Nie znosi gęstej i wysokiej pokrywy trawiasto-zielnej. Nie toleruje żyznych siedlisk, dużej ilości opadów, stosowania nawożenia lub słabego użytkowania roślin przez inne ssaki.

Rozród: Okres rozrodu królika ciągnie się od lutego do września. Ciąża trwa 31 dni. Liczba miotów w ciągu roku wynosi 3-5, liczba osobników w miocie 4-12, stosunek płci 1:1. Młode rodzą się nagie, ślepe i niedołężne. Samica karmi je mlekiem około 4 tygodni. W wieku 3-4 tygodni wychodzą po raz pierwszy z nory i zaczynają żerować. Dojrzewają płciowo w wieku 5-8 miesięcy.
Maksymalna długość życia królika wynosi około 10 lat.

Behawior: królik żyje w norach koloniami. Kopie rozległe i głębokie nory wyposażone w kilka wylotów oraz jedno- lub wielorodzinne komory gniazdowe. Królik większą część życia spędza pod ziemią, nie oddala się zbytnio od nor. Królik ma bardzo dobry wzrok i słuch. Jest dość ostrożny i płochliwy. W razie niebezpieczeństwa przebywające na powierzchni króliki ostrzegają się nawzajem ,głośnym tupnięciem tylnej kończyny o ziemię, po czym chowają się w norach. Królik jest zwierzęciem towarzyskim, nie obserwowano walk osobników, nawet przy zagęszczeniu kilku tysięcy osobników na 100 ha.

Znaczenie gatunku: Królik jest rodzimym komponentem biocenoz leśnych i powinien nim pozostać przy obecnym, niskim zagęszczeniu. Nie zachodzi obawa wystąpienia katastroficznego jego zagęszczenia, gdyż warunki klimatyczne i środowiskowe Polski utrudniają dynamiczny rozwój populacji i uzyskiwanie wysokiego przyrostu, mierzonego stopniem przeżywalności młodych.